Consolatorium theologicum
Liber 10, Cap. 7: De lachrymis
Basel: J. Amerbach, 1492 (ff. 70r-72r)

Homepage     Index Page

Denique de lachrymis non sic doleres si tu scires quam vim haberent lachryme. Contra dolores quippe illo faciente qui dicitur: in fletu solatium: ipse lachryme quodam solatio dolorem cordis magnum minuunt: ac preter refectionem et alleuiationem mentis ad refrigerationem pectoris et solamen tristis cum per oculos exeunt: dolorem vna secum euaporare faciunt. Unde Petrus blesensis. Multis solatia sunt lachryme: et ex parte maxima magnitudinem doloris minuunt. Dolor siquidem speciem ignis gerit: qui dum plus tegitur plus ignescit. Unde et Ambrosius. Pascunt frequenter lachryme et mentem alleuiant: fletus refrigerant pectus et mestum solantur. Est enim piis affectibus quedam fluendi voluntas: et plerunque lachrymis grauis euaporat dolor. Rursum fletum et lachrymas: consolatio et exultatio solent sequi. Unde ipse saluator dicit: Beati qui lugent quoniam ipsi consolabuntur. Et psalmista dicit. Qui seminat in lachrymis in exultatione metet. Insuper pie lachryme terram cordis irrigant et fecundant. Unde Gregorius. Irriguum superius accipit anima: cum se lachrymis regni celestis desiderio affligit. Item ardorem concupiscentiarum sedant. Unde itidem Gregorius. Flammam suggestionum diaboli citius extinguit vnda lachrymarum. Item omnem spiritualem infirmitatem sanant. Unde in Iob de deo dicitur: Merentes erigit sospitate. Item animam mundant et sponsam regis celi preparant. Unde Cassiodorus. Fletus est lauacrum culparum: absolutio peccatorum. Item oculum cordis clarificant. Unde Gregorius. Mens lachrymis baptizata: in contemplatione videt lympidius. Item mentis serenitatem et tranquillitatem causant. Unde Chrysostomus. Sicut post vehementes imbres mundus aer et purus efficitur: ita etiam post lachrymarum pluuias serenitas mentis sequitur atque tranquillitas. Item mentem eleuant. Unde in psalmo. Ascensiones in corde suo disposuit in valle lachrymarum. Item mentem inebriant. Unde Bernardus. Illas lachrymas vere in vinum mutare dominum dixerim: que fraterne compassionis affectu in feruorem prodeunt caritatis: pro qua etiam ad horam tuiipsius immemor sobria quadam ebrietate videris. Item holocausta impinguant. Unde Gregorius. Holocaustum aridum est bonum opus: quod orationis lachryme non impinguant. Holocaustum pingue est hoc bonum opus quod cum agitur etiam lachrymis impinguatur. Item hoc quod homo vult a deo impetrabit. Unde Chrysostomus. Nemo aliquando flens ad deum accessit qui non quod postulauit accepit. Nullus ab eo beneficia dolenter optauit qui non impetrauit. Ipse enim est qui consolatur flentes: dolentes curat: penitentes informat. Demum si virtutem lachrymarum quam contra gehennam habent agnosceres: nec gehennam multum timeres: nec de lachrymis dolores sed gauderes. Unde audi verbum cuiusdam episcopi ad piam matrem Augustini pro salute filii lachrymantem. Impossibile est inquit tantarum lachrymarum filium perire. Sed non minus efficaces sunt proprie lachryme ad deletionem damnabilis culpe. Nempe cuius omnis vita perdita est: quique eterne damnationi propinquior est: per pias lachrymas restituitur in integrum: vt vlterius in eo integer spiritus perseueret. Unde Hieronymus. Petrum ter negantem in locum suum amare restituere lachryme. Unde et Gregorius. Tempus redimimus quando peractam vitam quam lasciuiendo perdidimus flendo reparamus. Miro etiam modo fletus et pie lachryme regnum celorum optinendi ac per consequens gehennam euadendi conferunt securitatem. Quippe lachryme huiusmodi quasi vi quadam norunt regnum celorum obtinere. Unde Gregorius. Regnum celorum rapi vult nostris fletibus: quod nostris meritis non debetur. Unde et dicit Augustinus: quod lachryme violente sunt in precibus. Unde etiam Hieronymus. O lachryma humilis: tua est potentia: tuum est regnum celorum: tribunal iudicis non vereris. Delictorum tuorum accusatoribus silentium imponis: non est qui te accedere vetet. Si sola intres vacua non redibis: magis crucias diabolum quam pena infernalis. Quid plura? Uincis inuincibilem: ligas omnipotentem: inclinas virginis filium. hec Hieronymus. Sic itaque teste euangelio: Regnum celorum vim patitur et violenti rapiunt illud: Qui scilicet ipsum sibi dari postulant precibus lachrymosis. Et breuiter tanto minus a consolatione modo vacuus eris: quanto vberiores lachrymas emiseris. Et tandem teste Gregorio: momentaneos fletus tuos: deus eterno consolabitur gaudio.